Penulisan British ada menyatakan beliau
dilantik sebagai Undang Rembau pada usia 17 tahun dengan kebolehan
yang luar biasa, bercita-cita tinggi, pintar dan mempunyai
kesungguhan tinggi.
Perjuangan Dato Abdullah adalah melalui
memorandum, petisyen rasmi dan dalam majlis persidangan. Beliau
adalah orang yang paling kuat melobi untuk ditubuhkan beberapa
sekolah perdagangan dan institusi berbahasa Inggeris supaya lebih
ramai anak Melayu dapat menjadi pentadbir yang baik serta menjawat
jawatan professional.
Perubahan yang dilakukan oleh Dato
Abdullah bukan sahaja di bidang pendidikan. Bahkan beliau banyak
membantu menubuhkan beberapa koperasi dan persatuan di Negeri
Sembilan untuk membangunkan masyarakat Melayu ketika itu. Beliau juga
sentiasa menasihatkan orang-orang kampung agar meninggalkan amalan
khurafat dan syirik yang dikaitkan dengan roh-roh setempat.
Dato Abdullah juga adalah antara orang
yang menyuarakan penubuhan pasukan Askar Melayu. Usaha ini bermula
semenjak tahun 1920an lagi. Pada tahun 1933 Yang Dipertuan Besar
Negeri Sembilan - Tunku Muhamad ibni Yam Tunku Antah, Sultan Perak -
Sultan Alang Iskandar Shah, Raja Di Hilir Perak - Raja Sir Chulan dan
Undang Rembau - Dato Abdullah bin Haji Dahan telah menyuarakan hasrat
menubuhkan pasukan Askar Melayu.
Apabila Zaman Kemelesetan berlaku pada
tahun 1929, pihak British memberhentikan ramai pekerja, Dato Abdullah
memberi amaran kepada British, jangan sentuh pekerja Melayu. Dari
cadangan tersebut pendatang asing harus dibuang kerja terlebih
dahulu.
Berikut
adalah beberapa jasa-jasa dan keperibadian Dato Abdullah bin Hj
Dahan, Undang Rembau yang ke 18 :
1. Mencadangkan mewujudkan Tanah
Simpanan Melayu untuk melindungi tanah orang Melayu yang telah banyak
jatuh ke tangan bangsa asing.
2. Dalam tahun 1927, merayu agar
kerajaan menambah jumlah Tanah Simpanan Melayu hingga boleh
menguruskan perjalanan estes-estet yang lebih luas (konsep tanah
rancangan FELDA).
3. Menyarankan kerajaan perlu memberi
bantuan dari segala segi kepada orang Melayu memandangkan kemunduran
ekonomi pertanian orang-orang Melayu. Salah satu dari bantuan yang
diberi harus berupa pembinaan taliair yang sesuai.
4. Syarikat kerjasama harus didirikan
untuk menghindar kemasukan peminjam-peminjam wang yang dianggap
membahayakan ekonomi orang-orang Melayu di kampung.
5. Pada tahun 1932 beliau menulis
panjang lebar mengenai Syarikat Kerjasama, Tujuan dan Kewajipan
Syarikat, Cara Mentadbir dan membangunkannya serta Harta-harta
Syarikat dan Hak-hak Ahli.
6. Menyarankan agar kehadiran
kanak-kanak perempuan ke sekolah diwajibkan, sebuah sekolah perempuan
Melayu dibina di Kg Tanjung pada tahun 1923. Kemudioan Sekolah
Perempuan Kg Chembong ditubuhkan pada tahun 1933.
7. Sekolah pertukangan (trade school)
didirikan berhampiran pekan Rembau pada tahun 1933 atas inisiatif
beliau.
8. Mendesak mutu pelajaran Inggeris di
sekolah seperti Kolej Melayu Kuala Kangsar dan Sekolah King George V
harus ditingkatkan
9. Mahukan agar murid-murid Melayu di
Sekolah King George V Seremban diberi peluang memasuki kelas Junior
Cambridge dan seterusnya mengambil peperiksaan Junior Cambridge.
10. Menyuarakan ketidakseimbangan
antara bilangan anak-anak atau saudara mara pembesar, raja dan waris
negeri yang diberi peluang belajar di Kolej Melayu Kuala Kangsar
11. Mencadangkan agar seorang guru
Melayu fasih berbahasa Melayu dan Inggeris mengajar di Kolej Melayu
Kuala Kangsar supaya murid-murid di Kolej itu dapat pengajaran bahasa
Melayu yang bermutu tinggi.
12. Mendesak lebih ramai pegawai Melayu
dimasukkan ke semua Jabatan Kerajaan seperti Perbendaharaan,
Perdagangan, Kastam dan Jabatan Kehutanan.
13. Mencari peruntukan membina masjid
Kg Chembong 1928
14. Pada tahun 1920an beliau menubuhkan
tabung untuk perbelanjaan melanjutkan pelajaran untuk anak Rembau ke
institut pengajian tinggi yang dikenalil sebagai Waris Fund.
15. Menyuarakan supaya Adat Perpatih
dibukukan dan demi kepentingan rakyat Rembau pemilihan Dato Lembaga
itu hendaklah dari kalangan yang terbaik, berilmu dan
bertanggungjawab.
16. Cuba merubah kedudukan Dato-Dato
Lembaga dengan menjadikan mereka yang berpendidikan dan berperibadi
tinggi , penghulu mukim.
17. Mendapat persetujuan Dato-Dato
Lembaga agar harta carian dibahagi mengikut Islam.
18. Semasa menasihati Dato-Dato
Lembaga, bercadang menghapuskan sistem suku di Rembau seandainya
Dato-Dato yang korup itu tidak mahu mengubah pendirian.
19. Menasihat Dato-Dato Lembaga supaya
merubah sikap mementingkan diri serta rasuah. Kalau tidak juga mahu
berubah, beliau mencadangkan Dato-Dato Lembaga itu meletakkan jawatan
sahaja.
20. Beliau adakalanya berjalan kaki ke
balai Undang dari rumah beliau di Chembong sejauh 2 km, beliau sampai
awal pagi ke pejabat sebelum pekerja lain sampai.
21. Beliau suka melihat susunan pejabat
yang kemas, rapi dan teratur.
Sumber rujukan :
http://malaycivilization.ukm.my/idc/groups/portal_aperpatih/documents/ukmpd/adat_03781.pdf
Tiada ulasan:
Catat Ulasan